ANTIFAŠISTI ŽABLJAKA

Udruženje ANTIFAŠISTA ŽABLJAK sa posebnim pijetetom se seća

1. Decembra 1941 i

2. Decembra 1943

Istorijskom igrom slučaja u koje ne vjerujemo već voljom vanvremenskih pravednika, ovi datumi, dan za danom i sa dvije godine razmaka imaju snažnu poruku i zalogu boljih odnosa medju ljudima na osnovu antifašističkih vrijednosti.

1. Decembra 1941 u 4 časa ujutro otpočeo je napad partizanskih jedinica iz čitave Crne Gore organizovane u Crnogorski NOP odred za operacije u Sandžaku. Prvo je napad otpočeo sa istočne strane Pljevalja od strane Jezero-šaranskog bataljona, predvodjenog komandantom Dušanom Obradovićem i zamjenikom političkog komesara Vukom Kneževićem. Dvojice uglednih diplomiranih pravnika, politički izgradjenih ličnosti, nepokolebljivih boraca antifašista. Pljevlja su bila jako utvrdjeno mjesto od strane elitne alpske divizije  “Pusterija”, na čijem čelu je stajao general Espozito.

Dijelovi Jezero – šaranskog bataljona na čijem čelu se nalazio komandni sastav probio se do zgrade gimnazije koja je bila branjena artiljerijom i velikim brojem zabarikadiranih vojnika. Partizanske jedinice su u opremi bili neravnopravni. Naoružani samo lakim pešadijskim i lovačkim oružijem nisu imali načina da efikasno zauzimaju branjene tačke, bez obzira na herojsko držanje i junačku odlučnost. Takva odlučnoat nošena junaštvom i herojstvom postigla je zauzimanje zgrade gimnazije uz velike žrtve koje su nanete okupatoru. Sledeći zadatak je bio zauzimanje same komande divizije i zarobljavanje generala Espozita. Ta tačka je branjena još silovitije sa snažnijom artiljerijom. U neposrednoj razmeni žestoke vatre, pali su mnogi partizanski borci. Medju njima u jednoj eksploziji topovske granate smrtno su stradali Dušan Obradović, Vuk Knežević i Vojislav Raonić.

I drugi Crnogorski bataljoni su neustršivo jurišali na italijanska utvrdjenja. 

Napad na Pljevlja izvršilo je 2.375 partizana. Smrtno stradalih bilo je 218, a ranjenih 269. Italijani su imali na raspolaganju 2.300 vojnika i oficira. Smrtno stradalih je bilo 252, zarobljenih 84 vojnika i 4 oficira.

Poginuli borci partizani proglašeni za Narodne Heroje su

Dušan Obradović sa Žabljaka

Vuk Knežević sa Žabljaka

Lazar Radojević iz Nikšića

Petar Jovićević sa Cetinja

Trajna sjećanja na ove antifašiste čuvaju biste Dušana Obradović i Vuka Kneževića na Žabljaku, bista Petra Jobićevića na Cetinju i ime jedne ulice u Sarajevu po Lazaru Radojeviću (za mnoge starije žabljačane koji se sjećaju generala Sveta Radojevića, Lazar je njegov rodjeni brat).

2. Decembra 1943 u selu Mrzovići pored Pljevalja formirana je partizanska divizija “Garibaldi” od već formiranih brigada italijanskih vojnika sa teritorije Crne Gore, koje jedinice su prihvatile zajedničku antifašiatičku borbu sa partizanskim jedinicama odbijajući ponudu četničkih komandanata da nastave zajedničku borbu protiv partizanskih jedinica. Brojno stanje ove divizije na dan formiranja je bio 5.000 vojnika i oficira. Na svom ratnom putu pod komandom 2 og udarnog korpusa i Peka Dapčevića, ova divizija je učestvovala u osobodjenju prostora doline Lima, istočne Hercegovine Centralne Bosne.

Na današnji dan prije  40 godina, Predsjednik Italije Sandro Pertini, parizanski borac, otvorio je Spomen obilježije kao trajno pamćenje antifašističke borbe Italijanskih i Crnogorskih antifašista.